Ο Προμηθέας πεθαίνει στη Συρία

 Ερμής: Εγώ σας προειδοποίησα. Όταν σας στρώσει στο κυνήγι το κακό, μην καταριέστε τη μοίρα σας, ούτε να λέτε πως σας παγίδεψε ο Δίας, σας αιφνιδίασε η αυθαίρετη εξουσία… Τίποτα τέτοιο. Ξέρετε· κι αν βρεθείτε μπλεγμένες στο απέραντο δίχτυ της δυστυχίας, θα είστε εσείς υπεύθυνες.

 Προμηθέας: Εδώ τελειώνει ο λόγος κι αρχίζει η βία: τρέμει η γη - πονούν τα σπλάχνα της, βογκάει βαθιά και σκοτεινά· πύρινη λαίλαπα ξεχύνεται στη γη, μάστιγα η σκόνη, λύσσα εμφύλια τρελαίνει τους ανέμους κι η θάλασσα ζητάει ν’ αφανίσει τον ουρανό. Έτσι νομίζει ο Δίας πως θα με τελειώσει. Σκέψη μητέρα πάνσεπτη και πνεύμα φωτεινό του σύμπαντος, φυλάξτε τον Λόγο του παιδιού σας: βία και τρόμος κι αδικία η Εξουσία. (Προμηθέας Δεσμώτης, Αισχύλος, μτφ. Γιώργος Μπλάνας, εκδόσεις Γαβριηλίδη)

 Αυτοί είναι οι τελευταίοι στίχοι του Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου. Ένα πολιτικό ποιητικό αριστούργημα, που θέτει το πιο πολιτικό από όλα τα πολιτικά ερωτήματα: Σε τι μπορεί να βασιστεί η αμφισβήτηση της εξουσίας; Στον «Θεό», στον «Λόγο», στον «ρουν της Ιστορίας»…
 Ο Προμηθέας, σύμφωνα με τα προλεγόμενα του μεταφραστή Γιώργου Μπλάνα, απαντά: στην ελεύθερη βούληση, χωρίς τακτικούς ελιγμούς, χωρίς «στρατηγικούς» περιορισμούς. Ο Προμηθέας ίσως είναι ο πρώτος άνθρωπος της Ιστορίας που πίστεψε στην ουτοπία λέγοντας: είμαι ρεαλιστής, γιατί ζητώ το αδύνατο. Ο Αισχύλος σ’ αυτό το έργο θέτει με τον πιο αποφασιστικό τρόπο τη συστατική αρχή της δημοκρατίας: τη συνεχή αμφισβήτηση του υπάρχοντος. Έκτοτε ενέπνευσε τους μεγαλύτερους φιλόσοφους που πέρασαν από τη Γη.
 Νεαρός ακόμα, ο Καρλ Μαρξ έγραψε για την «ομολογία πίστης του Προμηθέα»: «…όλους τους θεούς τούς θεωρώ υπεύθυνους και τους μισώ», ότι είναι μια ομολογία της φιλοσοφίας, το δικό της σύνθημα ενάντια σε κάθε ουράνιο και γήινο θεό, που δεν εννοεί να παραδεχτεί πως η μεγαλύτερη θεότητα είναι η αυτοσυνειδησία του ανθρώπου.
 Στον απόηχο των συμμαχικών βομβαρδισμών στη Συρία, στη θέα ενός πολέμου που ο ουρανός σχίζεται στα δυο από πυραύλους και μαχητικά αεροσκάφη σκέφτομαι τη μοίρα του τραγικού ήρωα του Αισχύλου. Αλυσοδεμένος στον Καύκασο, να υπομένει ένα ταπεινωτικό μαρτύριο. Ποιο ήταν το «αμάρτημά» του; Το ότι υπερασπίστηκε τη Δημοκρατία ενάντια στον Δία. Το ότι πήρε το μέρος των κοινών θνητών και στράφηκε ενάντια στους ομοίους του. Μόνος του στο σκυθικό βουνό διακόπτει τη μακρά σιωπή του, υψώνοντας μια σπαρακτική κραυγή.

 Μόνη της η πληγωμένη γη της Συρίας σε ένα σκίτσο του Λατούφ σπαράζει ματωμένη από τα σαγόνια των μεγάλων υπερδυνάμεων, ανίκανη να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Μια σύγχρονη αρχαία τραγωδία εκτυλίσσεται στα μάτια μας κι εμείς, ανήμποροι, παρακολουθούμε τις σκηνές ενός πολέμου, ψιθυρίζοντας τα τελευταία λόγια του Προμηθέα: Βία και τρόμος, κι αδικία η Εξουσία…
 [Πηγή: efsyn]