«Η αδιαφορία των πολιτών σε ό,τι δεν τους αγγίζει σε προσωπικό-ατομικό επίπεδο γεννά τον φασισμό». Αυτή η συγκλονιστική δήλωση της Μάγδας Φύσσα, μητέρας του δολοφονημένου από τη Χρυσή Αυγή Παύλου, σε εκδήλωση στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δίνει το πραγματικό στίγμα της ευθύνης όλων μας για τα όσα νοσηρά και απεχθή ζούμε τα τελευταία χρόνια.
Όχι μόνο δημοσιογράφοι, δημοσκόποι και αναλυτές, που καθ’ έξιν πλέον πέφτουν από τα σύννεφα με την εκλογή Τραμπ ή με την άνοδο διάφορων απίθανων εθνικο-παραφρόνων στην εξουσία στην Ευρώπη, αλλά ολόκληροι λαοί εκπλήσσονται με αυτές τις εξελίξεις. Ομως, προς τι η έκπληξη;
Τα πάντα είναι εδώ. Μπροστά ακριβώς στα μάτια μας. Σήμερα δημιουργούνται αυτά που θα μας εκπλήξουν αύριο.
Οπαδοί του νεοεκλεγέντος Αμερικανού προέδρου που χαιρετίζουν ναζιστικά κραυγάζοντας «Heil Trump, Heil our people» (Ζήτω ο Τραμπ, ζήτω ο λαός μας), ρητορεία του μίσους από ακροδεξιούς αστέρες στην Ευρώπη, ναζιστές τραμπούκοι που συνεχίζουν να προκαλούν ακόμα και μέσα στο δικαστήριο, μια δημόσια τηλεόραση (ΕΡΤ) που με θανατηφόρα τυπολατρία μεταδίδει ζωντανά τις εκδηλώσεις της εγκληματικής ναζιστικής οργάνωσης και τις ομιλίες του φιρερίσκου Μιχαλολιάκου.
Είναι γνωστό ότι η κάθε οικονομική και κοινωνική κρίση συνήθως ξυπνά τα συντηρητικά ανακλαστικά, κλείνει τον καθένα στο καβούκι του και τον εγκλωβίζει στον φαύλο κύκλο των προσωπικών προβλημάτων επιβίωσης. Φυσικά, με λαμπρές εξαιρέσεις τις εποχές εξέγερσης και διεκδίκησης. Όμως σήμερα δεν είμαστε εκεί.
Στο παρελθόν οι ερμηνείες γι’ αυτή την αδιαφορία για τα ζέοντα προβλήματα που μας αφορούν όλους προήλθαν κυρίως από την ψυχολογία και την κοινωνιολογία μέσω της ανάλυσης του προφίλ που διαμορφώνει ο καπιταλισμός.
Ο 'Εριχ Φρομ, για παράδειγμα, σε πολλά από τα βιβλία του, ανέλυσε τον «Φόβο μπροστά στην ελευθερία», αλλά και το «αγελαίο αίσθημα», την «εθελοδουλεία» και τον «κομφορμισμό» ως μια τάση συμμόρφωσης με τους κοινωνικούς κανόνες.
Από την άλλη, ο Βίλχελμ Ράιχ προσπάθησε, ως μια κραυγή απόγνωσης και απογοήτευσης, να απευθυνθεί στους πολλούς με το «Ακου Ανθρωπάκο», στο οποίο ανέλυσε ακριβώς την άρνηση του μέσου ανθρώπου να δει τα «προφανή», δηλαδή τις πηγές της αλλοτρίωσής του.
Φυσικά, όπως έλεγε ο Σ. Σέραμ, αλλά όπως έδειξε και η εμπειρία πολλών δεκαετιών, «το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο είναι να δούμε αυτό που βρίσκεται μπροστά στη μύτη μας».
Οι διαπιστώσεις αυτές, σε καμία περίπτωση, δεν μας απαλλάσσουν από την ευθύνη του ενεργού πολίτη, ο οποίος δεν πρέπει να αναζητά τις εύκολες και βολικές απαντήσεις, αλλά να ψάχνει την αλήθεια με κάθε τρόπο και κάθε κόστος.
Το αντίτιμο της ανάθεσης με τη λογική του μικρότερου κακού (ο Χ δεν είναι τόσο κακός όσο ο Ψ) οδηγεί σταδιακά στους χειρότερους και στους πιο επικίνδυνους: στους καιροσκόπους, στους αδίστακτους και στους δογματικούς, οι οποίοι, απελευθερωμένοι από κάθε έλεγχο, οδηγούν τα πράγματα σε καταστάσεις ολοκληρωτικού χαρακτήρα.
Και αυτό γιατί θεωρούν ως λαό «τους» μόνο τους οπαδούς τους και όσους συμφωνούν μαζί τους. Οι διαφωνούντες ανακηρύσσονται «άλλοι», «ξένοι», «παρίες» και «αντίπαλοι», τους οποίους ο ηγέτης έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να απομονώσει και να περιθωριοποιήσει.
Εκεί είμαστε σήμερα και μην πέφτουμε από τα σύννεφα!
[Πηγή efsyn - Τάσος Τσακίρογλου]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου